Salarissen aan de top zijn altijd voer voor discussie, maar over de inkomsten van de CFO van Tesla, Zach Kirkhorn, zullen zelfs de grootste critici van topbeloningen niet mopperen: hij kreeg een basisloon van $300.000 per jaar. Is $300.000 een laag salaris? Voor een rol bij een van ’s werelds hoogst gewaardeerde beursfondsen is het in ieder geval best bescheiden. Het grote verschil in het voordeel van deze CFO is dat hij op een andere manier wél een stuk meer overhield aan zijn periode bij Tesla: met aandelenopties. Het vermogen van Kirkhorn groeide door de optiepakketten over de laatste vier jaar met liefst $590 mln. Deze genereuze optiepakketten zijn vaak een belangrijke reden dat top-managers zoals deze CFO hun bedrijf trouw blijven. Ik vond het een leuk stukje in het FD en vooral ook omdat het bedrijf Tesla en zijn CEO een zekere bekendheid genieten.

Maar ook bij minder bekende bedrijven en functies komt de combinatie van een (bescheiden) salaris en een vorm van werknemersparticipatie steeds vaker voor. Schoonmakers, hoveniers of kappers die voor een baas werken, maar tegelijkertijd ook mede-eigenaar zijn van het bedrijf. Steeds meer werkgevers van kleine- en middelgrote bedrijven (startups / scale-ups) proberen hun werknemers aan het bedrijf te binden door ze ‘aandeelhouder’ (persoonlijk vind ik ‘stakeholder’ mooier) te maken.
Bij grote consultancy- en advocatenkantoren gebeurt dat al langer. In die bedrijven is de top gezamenlijk eigenaar. Maar inmiddels biedt ook zo’n 10 procent van de MKB-bedrijven hun medewerkers de mogelijkheid om aandeelhouder of zelf mede-eigenaar te worden van het bedrijf. Daarbij gaat het niet alleen om de top, maar juist om werknemers in alle lagen van het bedrijf. Zij beslissen mee over de koers en delen in de winst en het verlies van de onderneming.
De gedachte is om personeel te binden met het bedrijf juist in tijden van krapte op de arbeidsmarkt. Uit onderzoek blijkt dat werknemers productiever zijn en misschien nog wel belangrijker dat het een positieve invloed heeft op het werkplezier, de binding tussen bedrijf en werknemer en daarmee de loyaliteit aan het bedrijf.
Medewerkers die mede-eigenaar zijn van de onderneming profiteren op deze manier mee van de winsten die gemaakt worden en kunnen zo wat meer vermogen gaan opbouwen. Medewerkers die meedelen in de winst zijn meer tevreden en betrokken bij de onderneming en dat is terug te zien in de resultaten van het bedrijf. Dit zijn slechts een paar van de voordelen van financiële werknemersparticipatie.

Positieve effecten werknemersparticipatie
Het financieel laten participeren van medewerkers heeft veel positieve effecten. We zetten de belangrijkste voordelen nog even op een rijtje:
– De productiviteit van bedrijven met een brede financiële participatie in de vorm van aandelen is hoger;
– De bedrijven met bedrijfsbrede werknemersparticipatie groeien sneller en zijn meer winstgevend;
– Financiële participatie bevordert ondernemerschap van medewerkers;
– Participatie biedt medewerkers de mogelijkheid om fiscaal gunstiger extra vermogen op te bouwen en extra inkomsten te genereren;
– Medewerkers blijven langer werken voor participatieve bedrijven (betrokkenheid en binding is groter);
– Deze bedrijven met een brede werknemersparticipatie gaan minder vaak failliet, herstellen eerder en beter van een crisis en ontslaan minder mensen in tijden van crisis;
– Winst (dividend) wordt eerlijk verdeeld, waardoor er een collectiviteit ontstaat en medewerkers ook meeprofiteren van de gemaakte winsten.

Eigenlijk geldt dit voor alle vormen van werknemersparticipatie. Of dit nu gaat over een eenvoudige winstdelingsregeling, een complexe aandelenoptieregeling of interessante Stock Appreciation Rights (SAR).  Waarom zien we het dan niet vaker in Nederland? In Frankrijk ligt het aantal bedrijven met een vorm van participatie bijvoorbeeld een viervoud hoger. Dat ligt helaas ook aan wetgeving en belastingregels, die laten ondernemers in Nederland minder ruimte om dit door te voeren. Vakbond CNV pleit daarom voor een fiscaal vriendelijke oplossing om het voor werkgevers mogelijk te maken om jaarlijks een werknemersparticipatieregeling op te zetten, bijvoorbeeld door specifieke winstdeling lager te belasten.
Het Ministerie van Financiën ziet op dit moment geen aanleiding de regelgeving aan te passen. En dat is spijtig. In deze arbeidsmarkt is het juist nu van grote waarde om een werknemersparticipatie plan te introduceren. Een geweldig stimulerende benefit die medewerkers kan aantrekken en behouden. Ja, het klopt dat de implementatie van zo’n programma enige voorbereiding vraagt, maar uiteindelijk gaat iedere werkgever en ondernemer, klein of groot hier profijt van hebben.
Maak van de werknemer een volwaardige stakeholder, zoals de CFO van Tesla. Hij had dan weliswaar een bescheiden salaris, maar hij is een betrokken en tevreden werknemer en blijft de organisatie al jaren trouw.